“Dus jij controleert dt-fouten?”, is wat ik weleens te horen krijg als ik vertel dat ik tekstcorrector ben. Ja, ik controleer dt-fouten en andere (spel)fouten, maar ik let ook op andere dingen. Behalve (spel)fouten worden er nog meer fouten gemaakt in teksten. Wil jij je eigen teksten nakijken? Ik ga jou uitleggen hoe jij enkele veelvoorkomende fouten kunt vermijden! (Let op: deze blog gaat niet over het checken van je spelling.)
Veel ondernemers geven een eigen e-book uit en schrijven zelf de pagina’s van hun website. Bijna alle fouten die ik naast spelfouten vaak tegenkom hebben te maken met consistentie. Inconsistentie zorgt voor verwarring bij je klant, waardoor je onbetrouwbaar overkomt.
Consistent zijn leidt tot herkenbaarheid.
Herkenbaarheid leidt tot vertrouwen.
Vertrouwen leidt tot verkoop.
Onderstaand stappenplan zorgt ervoor dat jij consistent bent in je teksten, waardoor je herkenbaar en betrouwbaar overkomt. Na het stappenplan vind je een checklist. Daarmee kun je je eigen teksten nakijken, vóór je een tekst publiceert.
Is je tekst klaar? Volg onderstaande stappen zodat jij een consistente en overtuigende tekst publiceert!
Check de getallen
Getallen kun je schrijven in cijfers of je kunt ze voluit schrijven. Ik heb altijd geleerd dat getallen onder de twintig, en tientallen tot en met honderd uitgeschreven moeten worden (bijvoorbeeld: elf, negentien, 21, zeventig, 97, honderd). Tegenwoordig zie ik vaak dat de getallen niet meer uitgeschreven worden – daardoor vallen ze meer op. Het is echter wel belangrijk om hierin een keuze te maken en daar consistent mee om te gaan. Schrijf dus niet: de afgelopen zes dagen heb ik 2 boeken gelezen. Maak een keuze voor ofwel het uitschrijven van de getallen, ofwel het gebruik van het cijfer. (Let op: er zijn uitzonderingen, want in sommige gevallen wordt er wél een cijfer geschreven. Ik gebruik hiervoor de richtlijnen van Onze Taal.)
Welke aanspreekvorm gebruik je?
In de meeste teksten die ik nakijk wordt de lezer met ‘jij’ aangesproken. Tot ik onderaan de blog of het e-book kom, of op de contactpagina van de website. “Wilt u meer informatie?”, zie ik daar dan staan. Als je je lezer met ‘jij’ aan wilt spreken, doe dat dan ook consistent!
Ben je formeel of informeel?
Zelfs als je ‘jij’ gebruikt in een tekst in plaats van ‘u’ kun je ervoor kiezen om toch nog formeel over te komen. ‘Jij kan’ betekent hetzelfde als ‘jij kunt’. Ditzelfde geldt voor ‘jij wil’ en ‘jij wilt’ en voor ‘jij zal’ en ‘jij zult’. De laatste vormen (kunt, wilt, zult) worden als formeler gezien dan de eerste vormen (kan, wil, zal). Ook hierbij geldt; maak een keuze! Hoe wil je overkomen? Maak een keuze en blijf daar consistent in.
Controleer de interpunctie
Gebruik je quotes of citaten in je tekst? Zorg dan dat je aanhalingstekens altijd op dezelfde manier gebruikt. Kies bij quotes of citaten voor dubbele aanhalingstekens óf enkele aanhalingstekens, maar gebruik ze niet door elkaar. Ditzelfde geldt voor het gebruik van een dubbele punt of een puntkomma; maak een keuze voor een van deze tekens en blijf daarbij.
Controleer de inhoudsopgave
Maak je gebruik van een inhoudsopgave in je e-book, of misschien zelfs in een (lange) blog? Zorg er dan voor dat de titels in de inhoudsopgave overeenkomen met die verderop in het e-book! Ik merk regelmatig dat de titels verderop in het e-book kloppen, maar – waarschijnlijk door de haast waarin de inhoudsopgave is gemaakt – in de inhoudsopgave staan vaak fouten! Of de titels zijn een keer aangepast, maar niet in de inhoudsopgave.
Check de opsommingen
Maak je gebruik van een opsomming? Zorg er dan voor dat de regels van de opsomming consequent zijn. Regelmatig zie ik opsommingen voorbijkomen waarbij de ene regel begint met een hoofdletter en de andere niet, of waar de volgende regel eindigt met een punt en een andere regel niet.
De ‘Hoe zou het zijn als’-opsomming kom ik (in verschillende varianten) regelmatig tegen. Zorg er dan wel voor dat elk punt dat je daarna opsomt, aansluit op het begin van de zin. Bijvoorbeeld:
| Goed: Hoe zou het zijn als… – je meer klanten krijgt? – je een hogere omzet behaalt? – je een expertstatus hebt? | Niet goed: Hoe zou het zijn als… – – – een expertstatus te hebben. |
Check de nummers
Controleer de nummers voor bijvoorbeeld de tips die je geeft! Ik kom regelmatig tegen dat (bijvoorbeeld) tip 6 gevolgd wordt door tip 8 – misschien dat tip 7 toch niet zo’n goede tip was, maar het is dan wel belangrijk om de nummers van de volgende tips aan te passen! Of dat er eerst twee voorbeelden waren, maar dat je er nog een voorbeeld bij hebt gegeven, en vervolgens verwijst naar ‘allebei’ de voorbeelden, terwijl het er drie zijn.
Checklist
Wil je zelf je teksten nakijken? Gebruik deze checklist zodat je consistent bent waardoor je betrouwbaar overkomt.
- Schrijf je getallen uit of gebruik je cijfers?
- Spreek je de lezer overal op dezelfde manier (u of jij) aan?
- Gebruik je formele (kunt, wilt, zult) of informele (kan, wil, zal) woorden?
- Gebruik je een dubbele punt of een puntkomma?
- Gebruik je enkele of dubbele aanhalingstekens?
- Beginnen de zinnen in een opsomming altijd met een hoofdletter of altijd met een kleine letter?
- Staat er een zin voor je opsomming? Sluit elke zin in de opsomming erop aan?
- Komen de titels in de tekst overeen met de titels in de inhoudsopgave?
- Kloppen de nummers van bijvoorbeeld tips of hoofdstukken?
- Eindigt elke titel met een punt, of juist niet?
- Eindigt elke zin in een opsomming met een punt, of juist niet?
