Kritiek krijgen vindt (vrijwel) niemand leuk. Zeker niet als het op iets is waar jij ontzettend trots op bent – bijvoorbeeld op je boek. Je hoopt dat mensen ervan genieten en het is een teleurstelling voor je als dat niet zo is. Er is geen boek op de wereld dat alleen maar vijfsterrenrecensies krijgt, zelfs de bestsellers of de meest populaire series niet. Een recensie van een boek is een mening, en daardoor is het niet goed of fout. Iedereen kan immers een andere mening hebben over een boek. Stel je voor dat iedereen dezelfde boeken mooi zou vinden, dan zou het maar saai worden. Als schrijver krijg je, logischerwijs, het liefst positieve recensies. Maar hoe ga je om met negatieve recensies?
Wat is een recensie?
Een recensie is een beoordeling van een boek. Het is de mening van slechts één persoon. Het is de mening over het verhaal, over de schrijfstijl, de structuur en andere dingen die met het boek te maken hebben. Een recensie is géén samenvatting, want in een recensie hoort niets verklapt te worden over het boek. Het is de kunst om zo weinig mogelijk over de inhoud van het boek te vertellen, maar als lezer wel te laten weten wat je ervan vond én dat te onderbouwen. Een recensie draait om wat iemand vindt van het boek, en dat kan zowel positief als negatief zijn.
Recensies worden bijvoorbeeld door boekbloggers gegeven op hun eigen websites of op social media, maar ook bij online winkels als bol.com en Kobo kunnen lezers (anoniem) recensies plaatsen.
Een goede recensie schrijven
Een goede recensie betekent niet per se een positieve recensie. Het betekent wel dat er goed onderbouwd is waarom iemand het verhaal wel of niet goed vond.
Laatst kwam ik een eensterrenrecensie tegen die niets met het boek te maken had:
“Ik lees liever thrillers.”
Tja, dan vraag ik me af waarom deze persoon überhaupt de feelgoodroman was gaan lezen? Gelukkig bleek uit deze recensie wel dat het boek niet per se slecht was, maar dat het niet in het favoriete genre van deze lezer viel.
Een recensie is wél goed als onderbouwd wordt waarom je het boek saai/grappig/leuk/voorspelbaar vond.
Vaker negatieve recensies
Zeg eens eerlijk; hoe vaak schrijf jij een positieve recensie en hoe vaak schrijf jij een negatieve recensie? Elk boek dat ik op Kobo Plus lees geef ik een aantal sterren, maar een recensie schrijf ik er alleen bij als ik een boek écht heel goed of écht slecht vond. En heel eerlijk, zelf ben ik eerder geneigd om ergens iets van te zeggen als het negatief is dan als het positief is. Ik hoor dat dit vaker voorkomt; een negatieve recensie wordt sneller gegeven dan een positieve. Denk hieraan als je een negatieve recensie leest; mensen die het boek wél leuk vonden hebben – waarschijnlijk – geen recensie geschreven.
Als voorbeeld; op Kobo Plus las ik laatst een boek dat gemiddeld vierenhalve ster had met vele beoordelingen, maar de enige drie recensies die erbij geschreven waren, gaven alle drie maar één ster… Het aantal sterren zegt daarom wat mij betreft meer dan de recensies die geschreven zijn.
Recensies worden geschreven door lezers, voor lezers
Recensies zijn niet bedoeld voor de schrijver; een lezer laat een (positieve of negatieve) recensie achter voor potentiële lezers. Op basis van recensies kunnen geïnteresseerde lezers het verhaal op waarde schatten. Op basis van recensies beslist iemand (onder andere) of hij een boek wil lezen. Natuurlijk kun je als schrijver wel iets leren van de recensies.
Van recensies kun je leren
Met negatieve recensies leren omgaan kan een levensles zijn; zoals het leren omgaan met feedback en kritiek. Het is niet leuk om te horen, maar je kunt er wel wat van leren. Ik zal enkele voorbeelden geven:
Onlangs zag ik bij Kobo Plus een e-book met ongeveer tien recensies en een gemiddelde van drie sterren. Ik las de recensies en kwam in vier recensies dezelfde mening tegen; jammer van de spelfouten. Dit e-book was uitgegeven door een selfpubber die het manuscript niet had laten checken op taal- en spelfouten. Tja, daar kan de schrijver van leren door het volgende boek wél te laten corrigeren.
Bij een ander boek stonden veel meer recensies die ik allemaal heb gelezen. Mijn conclusie na het lezen van de recensies was dat het (volgens de lezers) een leuk boek was, maar niet zoals verwacht volgens de titel. Er stond meerdere keren aangegeven dat de titel andere verwachtingen had gegeven. Hier kan de schrijver van leren door volgende keer hier extra op te letten.
Daarnaast las ik laatst een (gratis) e-book via Kobo. Wat mij opviel – en wat gezien de recensies ook was opgevallen bij veel andere lezers – was dat er (te) vaak de naam van de hoofdpersoon was gebruikt in het boek. “Anna* ging naar het station en daar pakte Anna de eerste bus naar het winkelcentrum waar Anna op zoek ging naar een jurk die Anna dat weekend zou kunnen dragen.” Persoonlijk vind ik het fijner lezen als de naam van de hoofdpersoon wordt vervangen door ‘ze’. Bijvoorbeeld: “Anna ging naar het station en daar pakte ze de eerste bus naar het winkelcentrum waar ze op zoek ging naar een jurk die ze dat weekend zou kunnen dragen.”
*De naam van de hoofdpersoon is vervangen door de naam Anna. Deze zin is een voorbeeld en is niet letterlijk overgenomen uit het boek.
(Als tekstcorrector zou ik zoiets overigens wel als opmerking doorgeven aan de schrijver, maar ik zou het niet verbeteren. Mijn rol is immers om de laatste fouten eruit te halen, en dit is niet per se een fout. Het is dan aan de schrijver of die er iets mee wil doen of niet.)
Wat me opviel is dat de schrijfster ook echt iets met de feedback heeft gedaan. Ze heeft het verhaal aangepast zodat het een nóg beter boek is geworden. Bovendien kan ze hier bij een volgend boek zelf al rekening mee houden.
Wat je niet moet doen na een negatieve recensie
Tegenwoordig worden veel recensies anoniem – of met slechts een gebruikersnaam – geplaatst en op bijvoorbeeld Kobo en Bol.com is het niet mogelijk om erop te reageren. Leg de recensie dan (figuurlijk) naast je weg.
Trek het je niet persoonlijk aan; een boek kan niet door iedereen geweldig gevonden worden. Als je alleen maar vijfsterrenrecensies krijgt zou dat niet erg geloofwaardig overkomen.
Is de recensie geschreven door bijvoorbeeld een boekblogger? Deze persoon heeft tijd gestoken in het lezen van het verhaal en het schrijven van de recensie – grote kans trouwens dat er extra lang aan de recensie is gewerkt om deze sympathiek over te brengen.
Ga nooit de discussie aan over de recensie; de recensie is een mening en het kan zijn dat jij het er niet mee eens ben. Als je wél de discussie aangaat of boos wordt, zegt dat meer over jou dan over degene die de recensie heeft geschreven…
Wil jij zeker weten dat je in elk geval geen negatieve recensie krijgt vanwege de (spel)fouten in je verhaal? Neem dan contact met me op!
