Wat zijn vanity-uitgeverijen?
Een vanity-uitgeverij is een uitgeverij die auteurs laat betalen om hun boek uit te geven. Het is anders dan bij een traditionele uitgeverij; bij een traditionele uitgeverij neemt de uitgeverij de kosten van de publicatie voor haar rekening. Denk daarbij niet alleen aan de promotie, maar ook aan de kosten voor een redacteur en het drukken van de boeken. Dit doen zij in ruil voor een deel van de winst. Vanity-uitgeverijen leggen de financiële verantwoordelijkheid bij de auteur.
Kenmerken van vanity-uitgeverijen
De kosten van het uitgeven van een boek zijn vaak voor de auteur. Meestal moeten zij (duizenden euro’s) betalen voor alle kosten die komen kijken bij het uitgeven van een boek. Denk hierbij aan redactie, ontwerp en marketing. Vaak is een auteur bij een vanity-uitgeverij daarnaast ook verplicht om zelf een X aantal boeken tegen een afgesproken prijs aan te nemen. Hier verdienen vanity-uitgeverijen dus geld aan.
Omdat vanity-uitgeverijen profiteren van de inkomsten van de auteurs, accepteren ze vrijwel elk manuscript. Hun inkomsten komen niet uit de verkoop van boeken, daarom zullen zij niet investeren in de kwaliteit van het boek. De nadruk ligt voor hen namelijk op het publiceren van een boek.
Vaak beweren deze uitgeverijen dat ze helpen met de marketing en distributie, maar dat valt tegen. Meestal hebben zij geen uitgebreid netwerk van recensenten en hebben ze ook geen samenwerkingen met boekhandels, of helpen ze met de marketing op een andere manier.
Vanwege de bovenstaande kenmerken hebben boeken van vanity-uitgeverijen vaak een slechte reputatie. Elk manuscript kan uitgegeven worden, hoe slecht het ook is. Als je eerder enkele slechte boeken van een bepaalde uitgeverij hebt gelezen, zou je daarna nog wel een boek van deze uitgeverij willen lezen? Dat betekent uiteraard niet dat elk boek van een vanity-uitgeverij slecht is, maar als jouw boek door een vanity-uitgeverij wordt uitgegeven dan kunnen negatieve ervaringen van andere boeken het voor jou lastiger maken. Er is een (grote) kans dat je niet serieus wordt genomen door boekhandels, recensenten of zelfs lezers.
Waarom moet je oppassen voor vanity-uitgeverijen?
Vaak maak je als auteur hoge kosten, zonder dat er garantie is op succes. Je investeert veel geld in de publicatie, maar er is geen garantie dat je boek succesvol wordt en dat je deze kosten terugverdient. Als je samenwerkt met een traditionele uitgeverij, dan ligt dit financiële risico bij de uitgeverij.
Ondanks dat jij betaalt voor publicatie, kan het zijn dat de vanity-uitgeverij de rechten op jouw werk heeft. Dit kan ertoe leiden dat jij zelf minder te zeggen hebt over hoe je boek wordt gepresenteerd of gebruikt.
Bovendien kan het definitieve boek van mindere kwaliteit zijn, omdat de uitgever weinig tot geen redactie of tekstcorrectie aanbiedt. Dit kan negatieve gevolgen hebben voor de reputatie van jouw boek én voor jouw naam als auteur.
Hoe kun je erachter komen of de uitgeverij waar jij mee wilt gaan samenwerken een vanity-uitgeverij is?
Natuurlijk wil jij liever niet met een vanity-uitgeverij gaan samenwerken. Hoe kun jij erachter komen of dat zo is?
- Zoek naar recensies en ervaringen van andere auteurs die met de uitgeverij hebben samengewerkt. Een ronde googlen kan voldoende zijn om hier achter te komen!
- Moet je betalen om je boek te laten publiceren? Een traditionele uitgeverij vraagt hier nooit geld voor! Als er aan jou wordt gevraagd om te betalen voor diensten zoals redactie of opmaak, dan kan het zijn dat je met een vanity-uitgeverij te maken hebt.
- Lees zorgvuldig het contract dat je van de uitgeverij krijgt. Zorg ervoor dat je alles begrijpt wat erin staat – vooral als het gaat om de rechten op je werk en de kosten voor jou. Begrijp je het (vaak ingewikkelde) contract niet? Laat er dan iemand naar kijken die er verstand van heeft.
Wat zijn alternatieven?
Als je boek bij een traditionele uitgeverij niet geaccepteerd wordt, maar je wilt je boek wel graag uitgeven; wat doe je dan? Bij een vanity-uitgeverij moet je zelf veel kosten maken, net als bij het zelf uitgeven van je boek. Het verschil? Als je zelf je boek uitgeeft behoudt je alle rechten, én inkomsten.
Het uitgeven van een e-book is gemakkelijk en kan via onder andere Draft2Digital, Amazon KDP of Kobo. Wil je een fysiek exemplaar van je boek uitgeven? Ook daar zijn bij Draft2Digital en Amazon mogelijkheden voor.
Vanity-uitgeverijen verdienen geld met de diensten die ze aan auteurs verkopen, wat eigenlijk betekent dat hun belangen niet samenvallen met de belangen van de auteur. Het is belangrijk om op te passen voor misleidende aanbiedingen. Vraagt de uitgeverij je om zelf een (flink) bedrag te investeren? Ga daar niet zomaar mee in zee, maar onderzoek eerst of het een vanity-uitgeverij is. Misschien is het wel een veel beter idee om zelf je boek uit te geven.
